Foliumzuur tijdens de zwangerschap

Waarom dient een vrouw foliumzuur te nemen bij een zwangerschap?
Als een vrouw zwanger wil worden of pril zwanger is, wordt aangeraden om foliumzuur te nemen. De inname van foliumzuur zorgt ervoor dat de kans op een neuraalbuisdefect verlaagt. De evidentie hiervoor is erg hoog.

Wat is een neuraalbuisdefect?
Met een ‘neuraalbuisdefect’ bedoelt men meestal een open ruggetje. De wetenschappelijk term is ‘spina bifida’. Officieel valt ook ‘anencephalie’ onder de neuraalbuisdefecten. Hierbij ontwikkelen stukken van de hersenen of de schedel zich niet.
Neuraalbuisdefecten komen voor bij ongeveer 5 à 20 op 10 000 kindjes wanneer er geen foliumzuur wordt ingenomen. Deze zijn ongeveer evenredig verdeeld over ‘spina bifida’ en ‘anencephalie’. Dit risico kan echter meer dan halveren wanneer foliumzuur wordt ingenomen.

Wanneer dient een vrouw te starten met het innemen van foliumzuur?
Richtlijnen geven aan dat men best 8 weken voor de bevruchting start met het innemen van foliumzuur. Het is echter vaak moeilijk te zeggen wanneer dat precies zal zijn. Vanaf het moment dat een vrouw een actieve kinderwens heeft en/of beslist om geen anticonceptie meer in te nemen, is het aangewezen om foliumzuur in te nemen. Het vitamine mag langdurig ingenomen worden en is niet schadelijk. Het is immers wateroplosbaar en dient om die reden dagelijks ingenomen te worden.

Hoe lang moet het foliumzuur ingenomen worden?
Alle richtlijnen zijn eenduidig: vanaf het moment dat een vrouw zwanger wenst te worden, dient ze foliumzuur in te nemen. Maar wat betreft het stoppen van de inname van foliumzuur, is er enige onduidelijkheid. Sommige richtlijnen geven aan dat foliumzuur tot en met week 8 genomen dient te worden, andere richtlijnen geven week 20 aan als einde van de foliumzuurinname. In principe is de neuraalbuis gesloten op week 8. Bijgevolg kan foliumzuur dus niet langer preventief werken. Echter, zoals reeds hierboven vermeld, mag foliumzuur langdurig ingenomen worden en is het niet schadelijk. Het staat de zorgverlener dus vrij dit langduriger te adviseren naargelang de casus. In sommige gevallen is het foliumzuur noodzakelijk om een andere reden zoals anemie.

Foliumzuur bij zwangerschap: welke dosis?
Er worden twee dosissen foliumzuur geadviseerd: 0,4 mg of 4 mg. Voor de overgrote meerderheid van de vrouwen volstaat 0,4mg. Het kan echter in specifieke situaties nodig zijn dat de vrouw een hogere dosis inneemt. In volgend geheugensteuntje worden de situaties weergegeven waarbij de vrouw best 4 mg inneemt.
D = de vrouw heeft Diabetes
R = de vrouw Rookt
O = de vrouw heeft zwaar Overgewicht
M = de vrouw heeft een Malabsorptiestoornis (bijvoorbeeld coeliakie, ziekte van Crohn, gastric bypass of andere)
E = de vrouw heeft Epilepsie of neemt anti-epileptica
N = de vrouw of een familielid had in het verleden een kind met een Neuraalbuisdefect

Daarnaast zijn er nog een aantal bijzondere situaties. Dit kan zijn wanneer geneesmiddelen dienen ingenomen te worden voor een toxoplasmose infectie, bij sikkelcelanemie of bij inname van sulfasalazine.